Od 1 stycznia 2024 roku w 7 województwach Polski obowiązuje zakaz używania kopciuchów. Razem dbajmy o środowisko!
28 listopada 2024 r. Zarząd NFOŚiGW, w uzgodnieniu z Ministerstwem Klimatu i Środowiska, ogłosił czasowe wstrzymanie dofinansowania w programie „Czyste Powietrze”. Reforma ma zwiększyć efektywność i wróci na wiosnę 2025 roku. Dowiedz się więcej!
Według Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej program przejęty po poprzednikach był mało efektywny i obarczony dużą liczbą nadużyć. Wiceprezes Funduszu, Robert Gajda, zaznaczył, że jednym z głównych problemów było zawyżanie kosztów jednostkowych.
Powodem takiej decyzji mają być, m.in prace związane ze zmianami w programie oraz konieczność uruchomienia w połowie grudnia „specjalnego programu skierowanego do mieszkańców terenów dotkniętych powodzią” (województwa dolnośląskie, lubuskie, opolskie i śląskie — red.), na który przeznaczone zostanie 300 mln zł.
— Naszym najważniejszym celem jest poprawa jakości powietrza, ale także musimy ochronić przed nieuczciwymi wykonawcami i pośrednikami Polki i Polaków, by nie narażać ich na konieczność zwrotu dotacji lub rachunki grozy – uzasadniała decyzję Dorota Zawadzka-Stępniak, prezes zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Dlatego planowana reforma ma wprowadzić zmiany, które uszczelnią system, takie jak:
Ustalanie maksymalnych cen dla dotowanych produktów – np. na kotły czy materiały izolacyjne.
Obowiązkowe audyty energetyczne – zarówno przed, jak i po inwestycji.
Zmiana zasad prefinansowania (dotacji) – środki mają trafiać na konto beneficjenta, a nie wykonawcy.
Termomodernizacja jako priorytet – wymiana źródła ciepła nie będzie już jedynym celem programu.
Decyzja wzbudziła kontrowersje wśród ekspertów i organizacji ekologicznych. Andrzej Guła z Zarządu Polskiego Alarmu Smogowego określił zawieszenie programu jako „skandaliczne” i skrytykował brak spójności rządu w działaniach na rzecz ochrony powietrza. Jednocześnie przyznał, że program wymaga reformy, ale zwrócił uwagę na jego dotychczasową skuteczność – wsparcie uzyskało już ponad milion polskich gospodarstw domowych.
Planowane reformy mają na celu zwiększenie transparentności i efektywności programu. Oto najważniejsze zapowiedzi:
Warunek własności nieruchomości – wnioskodawca musi być właścicielem budynku przez minimum 3 lata.
Lista ZUM (Zgodności Użytkowania Materiałów) – dotowane produkty będą musiały znajdować się na oficjalnej liście.
Operatorzy programu – realizacja programu zostanie powierzona gminom, organizacjom NGO czy stowarzyszeniom, eliminując wykonawców instalacyjnych z tego procesu.
Lista wykonawców i audytorów – powstanie nieobowiązkowy rejestr fachowców.
Prezes NFOŚiGW, Dorota Zawadzka-Stępniak, zapewniła, że będą rozpatrywać wszystkie wnioski złożone przed zawieszeniem programu. Dotychczas w ramach „Czystego Powietrza” złożono ponad milion wniosków na kwotę 37 mld zł.
Nowa wersja programu ma wystartować wiosną 2025 roku i będzie skupiała się na kompleksowej termomodernizacji budynków, co ma przynieść jeszcze większe efekty ekologiczne i ekonomiczne.
Zawieszenie programu „Czyste Powietrze” to moment przejściowy, który budzi kontrowersje, ale jednocześnie daje szansę na poprawę efektywności działań na rzecz poprawy jakości powietrza w Polsce. Reforma ma na celu lepsze wykorzystanie środków publicznych i wprowadzenie przejrzystych zasad działania programu. Warto śledzić dalsze informacje, aby móc skorzystać z nowej odsłony programu po jego wznowieniu.
Chcesz dowiedzieć się więcej? Śledź naszą stronę, aby być na bieżąco z informacjami o programie „Czyste Powietrze” i innych formach wsparcia dla ekologicznych inwestycji.