Od 1 stycznia 2024 roku w 7 województwach Polski obowiązuje zakaz używania kopciuchów. Razem dbajmy o środowisko!
Sprawdź, czy piec kaflowy i pieco-kuchnia są legalne. Poznaj aktualne przepisy, wyjątki od Ecodesign i zasady uchwały antysmogowej.
Wielu właścicieli pieców kaflowych i pieco-kuchni zastanawia się, czy nadal mogą z nich korzystać. Przepisy dotyczące wymiany urządzeń grzewczych są skomplikowane, a interpretacja uchwał antysmogowych nie zawsze jednoznaczna.
Najważniejsze kwestie to:
Ecodesign określa normy emisji i sprawności dla urządzeń grzewczych, ale nie obejmuje wszystkich typów pieców.
Uchwały antysmogowe mogą nakładać dodatkowe ograniczenia, nawet na piece, których Ecodesign nie dotyczy.
Za korzystanie z pieca po określonym terminie grozi mandat lub sprawa sądowa.
Nie wszystkie urządzenia grzewcze muszą spełniać normy Ecodesign. Wyjątki obejmują:
Piece kaflowe budowane na miejscu w domu klienta.
Pieco-kuchnie kaflowe budowane od podstaw.
Piece do saun, które są specyficznym rodzajem ogrzewania.
Kotły na biomasę niedrzewną, np. na słomę.
Kotły do ogrzewania wyłącznie ciepłej wody (CWU).
Mimo tych wyjątków, uchwały antysmogowe często próbują objąć je dodatkowymi wymaganiami.
W przepisach nie ma wyraźnego nakazu demontażu pieca, ale zakazane będzie jego użytkowanie. Niektóre urzędy wymagają jednak trwałego wyłączenia z eksploatacji, co może oznaczać np. odcięcie od przewodu kominowego.
Choć piec kaflowy zbudowany na miejscu jest formalnie wyłączony z obowiązku spełniania norm Ecodesign, uchwały antysmogowe przyjęte na poziomie województwa mają moc prawa miejscowego i mogą wprowadzać dodatkowe ograniczenia.
W związku z tym gminy — np. w Małopolsce — mogą żądać trwałego wyłączenia starego pieca z eksploatacji. Oznacza to zazwyczaj konieczność odcięcia go od przewodu kominowego, aby nie było możliwości jego dalszego używania.
Kto musi to zrobić i jak to potwierdzić?
Odłączenia pieca od komina dokonuje osoba z odpowiednimi uprawnieniami – najczęściej kominiarz lub certyfikowany instalator.
Poświadczenia dokonuje kominiarz, najczęściej w formie:
protokołu z przeglądu kominiarskiego z adnotacją o odłączeniu pieca,
osobnego oświadczenia o trwałym wyłączeniu z eksploatacji.
Czasem urząd może poprosić o zdjęcie dokumentujące zaślepienie wlotu do komina.
Warto wcześniej skonsultować się z urzędem gminy, aby upewnić się, jakie konkretnie dokumenty będą wymagane w Twoim przypadku.
Choć to kontrowersyjne, takie działanie jest możliwe, ponieważ uchwały antysmogowe mają na celu ochronę jakości powietrza, co daje gminom podstawy prawne do egzekwowania bardziej rygorystycznych wymagań.
Jeśli masz piec kaflowy, który został zbudowany na miejscu i nie jest objęty wymogiem Ecodesign, ale gmina żąda odcięcia go od przewodu kominowego, warto skontaktować się z urzędnikami i zapytać o możliwość zachowania pieca jako dekoracji, pod warunkiem jego trwałego odłączenia. Możesz także zebrać dokumentację potwierdzającą, że piec jest zwolniony z norm Ecodesign i złożyć zapytanie o interpretację w tej sprawie.
Jeśli chcesz zapytać gminę o możliwość pozostawienia pieca kaflowego w Twoim domu, poniżej znajduje się przykładowe pismo, które możesz wysłać:
[Twoje imię i nazwisko]
[Adres zamieszkania]
[Miasto, kod pocztowy]
[Data]
Urząd Gminy
[Adres urzędowy gminy]
[Miasto, kod pocztowy]
Szanowni Państwo,
Zwracam się z prośbą o wyjaśnienie w kwestii obowiązujących przepisów dotyczących użytkowania pieców grzewczych w gminie [nazwa gminy], szczególnie w kontekście uchwały antysmogowej, która wprowadza wymogi dotyczące spełniania norm Ecodesign.
Posiadam piec kaflowy, który został zbudowany na miejscu w moim domu, zgodnie z przepisami prawa krajowego dotyczącymi wyjątków od obowiązku spełniania norm Ecodesign. Zgodnie z przepisami, piec ten powinien być zwolniony z wymogu spełniania norm Ecodesign, ponieważ należy do grupy urządzeń, które zostały wskazane w rozporządzeniu jako wyjątek.
Jednakże, w związku z rygorystycznymi wymogami wprowadzonymi przez uchwałę antysmogową w gminie [nazwa gminy], zostałem poinformowany, że urządzenia tego typu, mimo formalnych wyjątków, mogą być wymagane do trwałego odłączenia od przewodów kominowych. Z tego powodu proszę o udzielenie informacji na temat zasadności tego wymogu, biorąc pod uwagę fakt, że urządzenie to teoretycznie nie podlega obowiązkowi spełniania norm Ecodesign.
W związku z powyższym, proszę o wyjaśnienie następujących kwestii:
Czy piec kaflowy zbudowany na miejscu w moim domu może być traktowany jako wyjątek od norm Ecodesign, mimo wymagań uchwały antysmogowej?
Czy jest możliwość zachowania pieca w moim budynku jako elementu dekoracyjnego, pod warunkiem trwałego odłączenia go od przewodów kominowych?
Jakie dokumenty lub kroki należy podjąć, aby zapewnić zgodność z przepisami, biorąc pod uwagę wyjątek od norm Ecodesign?
Będę wdzięczny za szczegółowe wyjaśnienia oraz wskazówki dotyczące dalszych działań w tej sprawie.
Z poważaniem,
[Twoje imię i nazwisko]
[Podpis]
Niektóre osoby próbują „uratować” stary piec, instalując filtr na komin – np. elektrostatyczny (ESP), który rzeczywiście ogranicza emisję pyłu PM2.5 i PM10. Niestety – zgodnie z uchwałą antysmogową – to za mało.
🔹 Liczy się typ kotła, a nie tylko jego emisje
W Małopolsce obowiązuje zasada: urządzenie grzewcze musi być zgodne z wymaganiami Ecodesign. Nawet jeśli filtr obniży emisję, piec nadal jest uznawany za niespełniający norm, jeśli sam w sobie nie spełnia wymagań.
🔹 Gminy nie uznają filtrów jako „legalizacji”
Większość urzędów interpretuje przepisy jednoznacznie:
„Masz stary piec? Musisz go wymienić.”
Nie ma znaczenia, że filtr obniża emisję – urzędnicy patrzą na dokumentację kotła, a nie na efekty jego modernizacji.
🔹 Brak przepisów dopuszczających takie rozwiązanie
Nie istnieje w Polsce procedura, która umożliwiałaby „legalne” dalsze użytkowanie starego pieca tylko dlatego, że ma zamontowany filtr. Brakuje:
– systemu certyfikacji filtrów w kontekście uchwał antysmogowych,
– możliwości zgłoszenia kotła z filtrem jako „zgodnego z Ecodesign”.
✅ Filtr może poprawić komfort i zdrowie domowników,
❌ ale nie zwalnia z obowiązku wymiany kotła.
Gminy wymagają, aby cały kocioł był zgodny z normami Ecodesign – nie tylko jego końcowa emisja. Dlatego, jeśli Twój piec nie ma odpowiedniego certyfikatu, nawet najlepszy filtr nie wystarczy.
Aby uniknąć kłopotów, najlepiej nie używać pieca kaflowego ani pieco-kuchni po upływie terminu określonego w uchwale antysmogowej. To najbezpieczniejsze rozwiązanie, aby uniknąć mandatów i innych konsekwencji prawnych.
Jeśli masz wątpliwości co do interpretacji przepisów w swoim regionie, warto skonsultować się z lokalnym urzędem lub ekspertem ds. ogrzewania.