Od 1 stycznia 2024 roku w 7 województwach Polski obowiązuje zakaz używania kopciuchów. Razem dbajmy o środowisko!
Dowiedz się, jak najlepiej ustawić ogrzewanie gazowe w zabytkowym kościele z systemem nadmuchowym z krat w podłodze. Zobacz praktyczne porady, które pozwolą zmniejszyć koszty i zwiększyć komfort wiernych.
Ogrzewanie gazowe w zabytkowych kościołach, gdzie ciepło rozprowadzane jest przez system nadmuchowy z krat w podłodze, wymaga odpowiedniej optymalizacji. Kościoły, ze względu na swoją dużą kubaturę, wysokość i niską izolacyjność cieplną, stanowią wyzwanie dla systemów grzewczych. Prawidłowe ustawienie ogrzewania jest kluczowe, by zminimalizować koszty, zapewnić komfort cieplny wiernym i jednocześnie chronić historyczną strukturę budynku. W artykule przedstawiamy najlepsze praktyki, które warto zastosować.
Aby uniknąć nadmiernych strat ciepła i jednocześnie zagwarantować odpowiednie warunki, warto dostosować harmonogram ogrzewania do rytmu dnia:
Temperatura podstawowa (utrzymanie tła cieplnego): Gdy kościół nie jest używany, np. w nocy lub między nabożeństwami, utrzymuj temperaturę na poziomie 8-12°C. Taka wartość chroni mury przed wychłodzeniem i wilgocią.
Podgrzewanie przed nabożeństwem: Na około 1-2 godziny przed mszą ustaw system tak, aby temperatura w strefie przebywania wiernych wynosiła 16-18°C – zapewnia to komfort cieplny bez niepotrzebnego przegrzewania pomieszczenia.
Wyłączenie po nabożeństwie: Po zakończeniu mszy można powoli obniżyć temperaturę do poziomu podstawowego, co pozwala uniknąć strat energii.
System nadmuchowy w kościołach oparty na kratkach w podłodze jest skuteczny, ale wymaga odpowiedniego ustawienia:
Skierowanie strumienia powietrza: Ciepłe powietrze należy kierować przede wszystkim w miejsca, gdzie przebywają wierni, np. na obszary ławek i prezbiterium. Unikaj ogrzewania przestrzeni pod wysokim sklepieniem, co generuje straty ciepła.
Kontrola prędkości nadmuchu: Ustawienia systemu powinny minimalizować uczucie przeciągów, które mogłyby powodować dyskomfort u wiernych.
Uszczelnienie krat: Jeśli kraty w podłodze są nieszczelne lub zniszczone, należy je odpowiednio uszczelnić, aby ograniczyć niepotrzebne straty ciepła.
Duże kościoły można podzielić na strefy grzewcze, aby skoncentrować się na ogrzewaniu faktycznie użytkowanych przestrzeni:
Ogrzewanie strefowe: Skup się na ławkach, prezbiterium i kaplicach bocznych, ignorując mniej używane przestrzenie.
Automatyzacja systemu: Użycie inteligentnych programatorów i czujników temperatury pozwala dostosować pracę ogrzewania do rzeczywistych potrzeb, eliminując przypadkowe przegrzewanie budynku.
Mieszacze powietrza, zwane destratyfikatorami, to urządzenia, które równomiernie rozprowadzają ciepło w dużych pomieszczeniach. W wysokich wnętrzach kościołów ciepłe powietrze gromadzi się pod sufitem, pozostawiając zimniejsze warstwy przy podłodze. Mieszacze kierują to ciepło w dół, redukując różnice temperatur i zapewniając komfort cieplny wiernym.
Eliminacja efektu "zimnej podłogi i ciepłego sufitu": Dzięki mieszaniu warstw powietrza temperatura staje się bardziej wyrównana, co zwiększa komfort przebywania w kościele.
Niższe koszty ogrzewania: Ograniczenie strat energii przez zmniejszenie potrzeby nadmiernego dogrzewania.
Ochrona zabytków: Lepsza cyrkulacja powietrza zmniejsza wilgotność i ryzyko kondensacji, co chroni drewniane i malowane elementy wnętrza.
Większa efektywność ogrzewania: Mieszacze pomagają szybciej osiągnąć zadaną temperaturę w dolnej strefie budynku.
Pod sufitem: Nad nawą główną, gdzie zbiera się najwięcej ciepłego powietrza.
W prezbiterium i kaplicach bocznych: Aby zapewnić równomierne ciepło w mniej uczęszczanych, ale istotnych strefach.
W pobliżu krat w podłodze: Wspomagają lepsze rozprowadzenie ciepła wypływającego z systemu nadmuchowego.
Prawidłowa eksploatacja pieca gazowego pozwala na zmniejszenie kosztów ogrzewania i zapewnienie jego niezawodności:
Serwisowanie: Regularne przeglądy zwiększają efektywność urządzenia i zmniejszają ryzyko awarii.
Regulacja mocy: Kocioł gazowy powinien pracować w trybie modulacyjnym, dostosowując swoją wydajność do bieżącego zapotrzebowania.
Dywany: W miejscach, gdzie wierni przebywają najczęściej (np. w ławkach), warto rozważyć stosowanie dywanów, które ograniczają odczuwanie chłodu od podłogi.
Kurtyny powietrzne lub kotara: Montaż kurtyny lub kotary przy drzwiach wejściowych zmniejszy przeciągi i straty ciepła.
Wybór odpowiedniego systemu ogrzewania w kościele jest kluczowy zarówno dla komfortu wiernych, jak i ochrony zabytkowego budynku przed skutkami zimowych warunków. Kościoły, szczególnie te zabytkowe, wymagają szczególnej troski przy doborze technologii grzewczej, aby nie tylko ogrzać przestrzeń, ale również chronić jej unikalne elementy, takie jak freski, drewniane elementy wyposażenia, czy tynki.
Zalety:
Stałe utrzymywanie minimalnej temperatury (np. 8–12°C) zabezpiecza konstrukcję budynku przed wilgocią i pleśnią.
Chroni delikatne elementy zabytkowe, takie jak freski czy drewniane wyposażenie, przed uszkodzeniami spowodowanymi zmianami temperatury.
Zapobiega pękaniu tynków i kondensacji wilgoci na ścianach, co może prowadzić do degradacji powierzchni.
Wady:
Wyższe koszty eksploatacji, nawet przy stosowaniu niskich temperatur.
Ogrzewanie pustej przestrzeni jest mało efektywne, jeśli kościół nie jest regularnie użytkowany, co prowadzi do marnotrawstwa energii.
Ogrzewanie przez całą zimę jest często stosowane w kościołach, które wymagają stałej temperatury, zwłaszcza w regionach o bardzo niskich temperaturach zewnętrznych. Dzięki temu, nie tylko chronimy strukturę budynku, ale także utrzymujemy odpowiednią temperaturę we wnętrzu, co może być korzystne dla jego użytkowników.
Zalety:
Znaczne oszczędności energii, ponieważ ogrzewanie działa jedynie przez kilka godzin w tygodniu.
Energia cieplna skupia się na obszarach użytkowanych przez wiernych, np. w ławkach, co zapewnia komfort podczas nabożeństw.
Wady:
Duże wahania temperatury mogą uszkodzić konstrukcję budynku i elementy zabytkowe, zwłaszcza w przypadku zmiennych warunków zewnętrznych.
Przy bardzo niskich temperaturach trudno szybko ogrzać dużą przestrzeń, co może prowadzić do dyskomfortu wiernych, szczególnie podczas zimowych Mszy.
To podejście jest bardziej ekonomiczne, ale może być wyzwaniem, jeśli chodzi o szybkie ogrzanie wnętrza kościoła. Długotrwałe wychłodzenie przestrzeni może też negatywnie wpływać na konstrukcję budynku.
Najlepszym podejściem wydaje się utrzymywanie minimalnej temperatury przez całą zimę (np. 8–12°C), co zabezpieczy budynek przed wilgocią i wahaniami temperatury, oraz intensywniejsze podgrzewanie na kilka godzin przed nabożeństwami. Dzięki temu budynek jest odpowiednio chroniony, a koszty ogrzewania zostają zredukowane do niezbędnego minimum. To rozwiązanie zapewnia także komfort wiernym podczas Mszy i innych wydarzeń liturgicznych.
Dzięki takim rozwiązaniom kościół jest bezpieczny przez całą zimę, a jednocześnie możliwe jest oszczędzanie energii poprzez bardziej skoncentrowane ogrzewanie tylko w czasie użytkowania budynku.
Efektywne ogrzewanie gazowe zabytkowego kościoła wymaga:
Ustawienia odpowiednich temperatur w zależności od pory dnia.
Optymalnego wykorzystania nadmuchu z krat w podłodze.
Wykorzystania mieszaczy powietrza dla równomiernej cyrkulacji ciepła.
Regularnej konserwacji pieca i automatyzacji systemu grzewczego.
Dzięki tym działaniom można zmniejszyć koszty ogrzewania, poprawić komfort wiernych oraz chronić historyczną strukturę kościoła. Inwestycja w odpowiednie ustawienia i dodatkowe urządzenia szybko się zwróci, jednocześnie wspierając dbałość o dziedzictwo kulturowe.