Nowy Program „Czyste Powietrze 2025” – Najczęściej Zadawane Pytania i Odpowiedzi

Nowy program Czyste Powietrze 2025 - FAQ. Poznaj odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania o audyt energetyczny, dofinansowanie i nową wersję programu Czyste Powietrze.

Czyste Powietrze 2025 – pytania i odpowiedzi

Przedstawiamy aktualne informacje dotyczące najnowszej wersji programu „Czyste Powietrze”, która rusza 31 marca 2025 r. Znajdziesz tu odpowiedzi na kluczowe pytania o audyt energetyczny, dostępne dofinansowanie oraz zasady korzystania z programu.

1. Od kiedy obowiązuje nowa edycja programu?

Zmiany w programie „Czyste Powietrze” zaczną obowiązywać od 31 marca 2025 roku.

2. Jakie cele ma program „Czyste Powietrze 2025”?

Głównym celem programu jest poprawa jakości powietrza oraz zwiększenie efektywności energetycznej budynków poprzez wymianę starych pieców na nowoczesne, ekologiczne źródła ciepła oraz przeprowadzenie termomodernizacji. Program przewiduje także podwyższony poziom dofinansowania dla osób o niższych dochodach, co ma zachęcić do szerszego udziału w modernizacji domów jednorodzinnych.

3. Jak długo potrwa nowy program?

Program obejmuje okres od 2018 do 2032 roku. Umowy z uczestnikami będą podpisywane do 31 grudnia 2030 r., a wydatkowanie środków przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska zaplanowano do końca 2032 r.

4. Jakie środki finansowe są dostępne?

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) dysponuje funduszami z Krajowego Planu Odbudowy (13,9 mld zł) oraz z Funduszy Europejskich (7,9 mld zł). Nowy nabór od 31 marca 2025 finansowany jest środkami z Funduszu Modernizacyjnego (10 mld zł), które są bezzwrotne.

5. Kto jest uprawniony do ubiegania się o dofinansowanie?

O wsparcie mogą się starać właściciele lub współwłaściciele domów jednorodzinnych albo mieszkań z osobną księgą wieczystą, przy czym własność musi być potwierdzona przez minimum 3 lata (z wyjątkiem spadków). Ponadto, wymagane jest spełnienie określonych progów dochodowych i standardów energetycznych, szczególnie przy najwyższych poziomach dofinansowania.

6. Jakie formy dofinansowania są dostępne?

Program oferuje:

• Dotację – wypłacaną w całości lub w kilku transzach po udokumentowaniu realizacji inwestycji;

• Dotację z prefinansowaniem – wypłatę zaliczki przed rozpoczęciem inwestycji, dostępne dla wyższych poziomów wsparcia i realizowane przez operatorów programu

7. Jaką rolę pełnią operatorzy programu?

Od 31 marca 2025 r. operatorzy wspierają beneficjentów korzystających z prefinansowania oraz najwyższych poziomów dofinansowania. Pomagają na każdym etapie – od decyzji o inwestycji, przez realizację, aż po rozliczenie wsparcia. W przypadku, gdy gmina nie podpisała umowy z operatorem lub występują długie kolejki, wniosek można złożyć bezpośrednio w właściwym wojewódzkim funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej.

8. Jakie są dostępne poziomy dofinansowania oraz jakie kryteria dochodowe trzeba spełnić?

• Poziom podstawowy: do 40% wsparcia, próg dochodu rocznego: 135 000 zł;

• Poziom podwyższony: do 70% dofinansowania, kryteria dochodowe uzależnione od liczby osób w gospodarstwie oraz przychodu z działalności gospodarczej;

• Poziom najwyższy: do 100% wsparcia dla gospodarstw o najniższych dochodach lub korzystających z określonych zasiłków, z dodatkowym wymogiem energooszczędności budynku.

9. Jakie warunki muszą spełniać budynki?

Budynek powinien mieć pozwolenie na budowę wydane do 31 grudnia 2020 r. W zależności od wskaźnika zapotrzebowania na energię użytkową do ogrzewania (kWh/m²/rok), budynki dzielą się na trzy grupy z różnymi wymaganiami dotyczącymi zakresu modernizacji oraz efektywności po realizacji inwestycji.

10. Co obejmuje modernizacja budynków o niskim zapotrzebowaniu na energię (<80 kWh/m²/rok)?

W przypadku takich budynków wymienia się przede wszystkim stare, niespełniające norm źródła ciepła, wraz z możliwością wymiany instalacji c.o. i c.w.u. oraz dokumentacją techniczną.

11. Jak wygląda modernizacja dla budynków ze średnim wskaźnikiem (80–140 kWh/m²/rok)?

Dopuszczalne są trzy warianty: wymiana źródła ciepła, termomodernizacja (jeśli już jest efektywne źródło ciepła) lub połączenie obu działań. Wymaga się odpowiedniej redukcji zapotrzebowania na energię (minimum 40%) przy termomodernizacji.

12. Jakie zasady obowiązują dla budynków z wysokim wskaźnikiem (>140 kWh/m²/rok)?

Modernizacja musi zmniejszyć zapotrzebowanie na energię do maksymalnie 140 kWh/m²/rok oraz zapewnić co najmniej 40% redukcję. Można wtedy wykonać kompleksowe prace, w tym wymianę źródła ciepła, instalacji, montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła, ocieplenie budynku i inne działania.

13. Czy modernizacja budynku może zostać przeprowadzona bez wymiany źródła ciepła?

Tak, jeśli dom ma już efektywne źródło ciepła zgodne z programem. Modernizacja wtedy może dotyczyć np. wentylacji z odzyskiem ciepła czy termomodernizacji, pod warunkiem spełnienia wymogów audytu energetycznego.

14. Czy audyt energetyczny jest konieczny?

Tak, obowiązkowe jest wykonanie audytu przed inwestycją oraz dostarczenie świadectwa charakterystyki energetycznej po zakończeniu prac.

15. Czy można skorzystać z dofinansowania na kilka budynków?

Nie, wsparcie przysługuje tylko raz i tylko na jeden budynek lub lokal mieszkalny.

16. Czy dostępne jest prefinansowanie?

Prefinansowanie do 35% kosztów realizacji jest możliwe wyłącznie poprzez operatora i dotyczy wyższych poziomów dofinansowania.

17. Czy będą obowiązywać zasady przejściowe?

Tak, przez cztery miesiące od startu programu (od 31 marca 2025 r.) obowiązywać będą specjalne zasady dotyczące m.in. dofinansowania kosztów kwalifikowanych

18. Czy program przewiduje wsparcie finansowe na zakup kotła gazowego?

Obecnie kotły gazowe nie kwalifikują się do dofinansowania w ramach najnowszej edycji programu. Jednak dla osób, które w 2024 roku już zainwestowały w takie rozwiązanie, a nie zdążyły jeszcze złożyć wniosku, przewidziano specjalny, oddzielny nabór.

19. Jakie wydatki można sfinansować z dotacji?

Dotacja obejmuje wsparcie na wymianę źródła ciepła oraz prace termomodernizacyjne, w tym m.in.:

• Zamianę przestarzałego, nieefektywnego kotła na paliwo stałe na nowoczesne i ekologiczne urządzenie grzewcze,

• Modernizację systemu grzewczego,

• Docieplenie budynku,

• Wymianę okien i drzwi,

• Zakup i montaż systemu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła (rekuperacji),

• Przeprowadzenie audytu energetycznego,

• Sporządzenie świadectwa charakterystyki energetycznej.

• Pełna lista wydatków kwalifikowanych jest dostępna w załączniku nr 2 do programu.

20. Jak ustalana jest data rozpoczęcia przedsięwzięcia?

Za datę rozpoczęcia przedsięwzięcia uznaje się dzień poniesienia pierwszego kosztu kwalifikowanego, czyli datę wystawienia pierwszej faktury lub innego dokumentu potwierdzającego wydatek. Termin ten nie może przypadać wcześniej niż sześć miesięcy przed złożeniem wniosku o dofinansowanie. Wyjątek stanowią wnioski składane w ciągu czterech miesięcy od startu naboru – w ich przypadku rozpoczęcie przedsięwzięcia mogło nastąpić już 28 maja 2024 roku. 

21. Kiedy uważa się, że przedsięwzięcie zostało zakończone?

Przedsięwzięcie uznaje się za zakończone w dniu wystawienia ostatniej faktury lub innego dokumentu potwierdzającego wykonanie prac. Oznacza to, że wszystkie działania objęte umową o dofinansowanie zostały faktycznie zakończone, a zamontowane urządzenia mogą być prawidłowo użytkowane.

22. Jak długo można realizować przedsięwzięcie w ramach programu?

W przypadku dotacji, zarówno standardowej, jak i z prefinansowaniem, maksymalny czas na zakończenie przedsięwzięcia wynosi 24 miesiące od daty złożenia wniosku.

23. Czy prowadzenie działalności gospodarczej w budynku wpływa na prawo do dofinansowania?

Jeśli w budynku lub lokalu mieszkalnym objętym przedsięwzięciem prowadzona jest działalność gospodarcza (zgodnie z definicją prawa konkurencji UE), kwota dofinansowania zostaje proporcjonalnie zmniejszona w odniesieniu do powierzchni wykorzystywanej na cele tej działalności.

Jeżeli natomiast działalność gospodarcza zajmuje ponad 30% całkowitej powierzchni budynku lub lokalu — niezależnie od tego, czy jest to działalność stała, czy sezonowa — przedsięwzięcie nie kwalifikuje się do otrzymania dofinansowania.

24. Jakie obowiązki spoczywają na wnioskodawcy?

Aby otrzymać dofinansowanie, wnioskodawca ma obowiązek:

• wykonać audyt energetyczny przed rozpoczęciem inwestycji oraz dołączyć do wniosku dokument podsumowujący wyniki tego audytu,

• zrealizować pełny zakres prac wskazany w dokumencie podsumowującym audyt,

• po zakończeniu przedsięwzięcia przedłożyć świadectwo charakterystyki energetycznej, potwierdzające zgodność z wymaganiami programu,

• zapewnić, że po zakończeniu inwestycji w budynku nie będzie użytkowane źródło ciepła o klasie niższej niż 5.

25. Czy dotację można łączyć z innymi formami wsparcia?

Tak, dofinansowanie można łączyć z innymi programami, pod warunkiem że obejmują one inne elementy inwestycji. Przykłady:

• Program „Mój Prąd” – dofinansowanie może dotyczyć innych działań niż te ujęte w programie Czyste Powietrze,

• Program „Stop Smog” – również możliwe, jeśli finansowany jest inny zakres prac,

• Inne źródła publiczne – dopuszczalne, o ile suma wszystkich dotacji nie przekracza 100% kosztów kwalifikowanych.

26. W jakich sytuacjach dotacja nie zostanie przyznana lub wypłacona?

Dofinansowanie nie przysługuje, jeśli:

• budynek lub lokal mieszkalny ma charakter sezonowy albo pełni funkcję gospodarczą,

• nieruchomość została sprzedana przed zakończeniem wypłat dotacji,

• wnioskodawca korzysta już z programu w odniesieniu do innego budynku/lokalu mieszkalnego, na podstawie wniosku złożonego od 22.04.2024 r.,

• działalność gospodarcza prowadzona w budynku zajmuje ponad 30% jego całkowitej powierzchni,

• budynek został wybudowany po 31 grudnia 2020 r., a jego budowa została zgłoszona po tej dacie.

27. Czy możliwa jest sprzedaż nieruchomości podczas realizacji inwestycji?

Nie. Jeśli nieruchomość zostanie sprzedana przed wypłatą pełnej kwoty dofinansowania, wypłata dotacji zostanie wstrzymana i nie zostanie zrealizowana.

28. Czy można otrzymać dofinansowanie, gdy budynek jest użytkowany tylko sezonowo?

Nie. Dotacja przysługuje wyłącznie na budynki lub lokale mieszkalne, które są użytkowane przez cały rok.

29. Czy mogę otrzymać dotację, jeśli mam już nowoczesne źródło ciepła?

Tak, ale dofinansowanie obejmie wyłącznie inne działania termomodernizacyjne – na przykład ocieplenie przegród, wymianę stolarki okiennej i drzwiowej czy montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła.

30. Czy mogę zostawić stare źródło ciepła jako dodatkowe ogrzewanie po montażu nowego?

Nie. Wymieniane urządzenie grzewcze musi zostać trwale wycofane z eksploatacji, co należy potwierdzić odpowiednim dokumentem, takim jak protokół kominiarski lub karta zezłomowania.

31. Czy możliwa jest zmiana przeznaczenia budynku po zakończeniu inwestycji?

Nie. Przez okres 5 lat od zakończenia realizacji przedsięwzięcia budynek lub lokal musi pełnić funkcję mieszkalną. W tym okresie zabronione jest demontowanie urządzeń zakupionych z dotacji oraz instalowanie źródeł ciepła, które nie spełniają wymagań programu.

32. Jakie dokumenty należy dołączyć do wniosku?

Do wniosku o dofinansowanie trzeba dołączyć m.in. dokument podsumowujący audyt energetyczny oraz zaświadczenie potwierdzające wysokość dochodów.

33. Jak długo trwa rozpatrzenie wniosku o dofinansowanie?

Wstępnie zakładany czas na rozpatrzenie wniosku wynosi do 60 dni kalendarzowych, jednak jest to termin orientacyjny.

34. Ile czasu zajmuje rozpatrzenie wniosku o płatność?

Rozpatrzenie wniosku o płatność trwa do 60 dni kalendarzowych.

35. Czy dofinansowanie pokrywa koszty związane z projektowaniem?

Tak, koszty audytu energetycznego oraz przygotowania dokumentacji projektowej kwalifikują się do dofinansowania. Szczegółowe informacje można znaleźć w dokumentach programowych.

36. Czy beneficjent ma możliwość samodzielnego wyboru wykonawcy?

Tak, jednak wybrany wykonawca musi spełniać wymogi i standardy określone w programie dofinansowania.

37. Czy konieczne jest rozliczenie dofinansowania?

Tak, beneficjent musi przedstawić dokumenty potwierdzające wykonanie inwestycji oraz zgodność z wymogami programu.

38. Czy dofinansowanie można uzyskać tylko na wymianę źródła ciepła?

Tak, jednak inwestycja musi spełniać określone kryteria efektywności energetycznej, aby kwalifikować się do dofinansowania.

39. Czy po złożeniu wniosku możliwe jest wprowadzanie w nim zmian?

Tak, jednak każda zmiana musi być odpowiednio uzasadniona i zaakceptowana przez WFOŚiGW.

40. Jakie nowości wprowadzono w zakresie dotacji jednostkowych?

Przywrócono możliwość otrzymania dotacji na pojedyncze prace, takie jak ocieplenie ścian i dachów, wymiana okien i drzwi oraz montaż bram garażowych.

41. Co w przypadku, gdy pompa ciepła zakupiona i zamontowana w 2024 r. została usunięta z listy ZUM w 2025 r.?

Beneficjent może otrzymać zwrot kosztów zakupu, pod warunkiem że faktura lub rachunek został wystawiony przed 31 grudnia 2024 roku.

42. Jak będzie funkcjonować ścieżka bankowa w ramach nowego programu Czyste Powietrze?

Od 31 marca 2025 roku kredyty Czyste Powietrze na dotychczasowych zasadach przestaną być dostępne. Przez kolejne cztery miesiące możliwe będzie uzyskanie dotacji na koszty kwalifikowane poniesione od tej daty. Obecnie trwają prace z bankami nad wdrożeniem nowej ścieżki bankowej o zmienionych zasadach współpracy.

43. Jakie zasady dotyczą kominków w nowej edycji programu Czyste Powietrze?

Program pozwala na zachowanie kominków używanych wyłącznie do celów rekreacyjnych, bez rozprowadzania ciepła w domu. Trwałe wyłączenie tych urządzeń musi zostać potwierdzone protokołem kominiarskim sporządzonym przez mistrza kominiarskiego. Dodatkowo, kominek powinien spełniać wymagania ekoprojektu oraz obowiązujące na danym terenie uchwały antysmogowe.

44. Gdzie można znaleźć dodatkowe informacje o programie?

Szczegółowe informacje są dostępne na stronach internetowych Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (czystepowietrze.gov.pl) oraz wszystkich Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Pomoc można również uzyskać w gminnych punktach konsultacyjno-informacyjnych.

45. Kto i kiedy powinien podpisać audyt energetyczny oraz DPAE?

Audyt energetyczny oraz DPAE muszą być podpisane przez osobę posiadającą uprawnienia do wykonywania świadectw charakterystyki energetycznej. Jednak w okresie przejściowym, trwającym cztery miesiące od 31 marca 2025 r., dopuszcza się audyt energetyczny bez takiego podpisu. Natomiast DPAE musi być zawsze podpisany przez uprawnioną osobę.

46. Czy audyt energetyczny jest obowiązkowym załącznikiem do Wniosku o Dofinansowanie (WOD) razem z DPAE?

Audyt energetyczny nie jest załącznikiem do wniosku. Obowiązkowym dokumentem dołączanym do WOD jest Dokument Podsumowujący Audyt Energetyczny (DPAE).

Beneficjent ma obowiązek przechowywać pełny audyt energetyczny przez cały czas realizacji przedsięwzięcia oraz przez 5 lat po jego zakończeniu (okres trwałości) i okazać go na żądanie WFOŚiGW lub podczas kontroli.

47. Czy energia użytkowa do ogrzewania i wentylacji jest tym samym co wskaźnik rocznego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynku (bez uwzględnienia sprawności systemu i przerw)? Jak obliczyć lub sprawdzić energie końcową i pierwotną? Dlaczego w DPAE mówi się o ocenie energetycznej, a nie audycie?

W Dokumencie Podsumowującym Audyt Energetyczny (DPAE) znajdują się informacje pochodzące zarówno z audytu energetycznego, dotyczące stanu technicznego budynku oraz zakresu niezbędnych prac, jak i wartości wskaźników rocznego zapotrzebowania na energię użytkową, końcową oraz pierwotną. Wskaźniki te są obliczane zgodnie z metodologią świadectw charakterystyki energetycznej.

Energia użytkowa to ilość energii potrzebnej do ogrzewania i wentylacji budynku, nie uwzględnia jednak strat systemu grzewczego i przerw w ogrzewaniu. Energia końcowa i pierwotna uwzględniają dodatkowo efektywność systemu oraz źródła energii pierwotnej.

Termin „ocena energetyczna” używany w DPAE podkreśla analizę i podsumowanie audytu, a nie pełny audyt energetyczny.

48. Co zrobić, gdy wartości energii użytkowej, końcowej i pierwotnej w audycie energetycznym i DPAE po termomodernizacji różnią się od tych w świadectwie charakterystyki energetycznej? Czy wartości „po” z audytu i świadectwa muszą być zgodne?

Wartości przedstawione w świadectwie charakterystyki energetycznej nie muszą dokładnie pokrywać się z tymi zaplanowanymi w DPAE. Jednak muszą potwierdzać, że zostały osiągnięte wymagane wskaźniki dla danego rodzaju przedsięwzięcia.

Jeśli pojawią się znaczące różnice, które budzą wątpliwości, należy dokładnie sprawdzić, czy cały zakres prac został wykonany zgodnie z planem z audytu i DPAE. W przypadku nieosiągnięcia wymaganych wskaźników może być konieczny zwrot dotacji.

49. Jaki współczynnik nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej należy stosować, gdy przed termomodernizacją w budynku było nieefektywne źródło ciepła na paliwo stałe (tzw. kopciuch), spalające różne rodzaje paliw?

Zalecamy przyjmowanie współczynnika nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej odpowiadającego węglowi, czyli najbardziej nieefektywnemu paliwu używanemu do produkcji ciepła.

50. Do czego odnoszą się progi energii użytkowej poniżej 80, w zakresie 80-140 oraz powyżej 140 kWh/(m²·rok) — do wyliczeń według metodyki audytu czy świadectwa energetycznego?

Wskaźniki zapotrzebowania na energię do ogrzewania podane w tych progach powinny być wyliczone zgodnie z metodyką sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej, a nie na podstawie karty audytu energetycznego.

Dokument podsumowujący audyt energetyczny (DPAE) powinien być sporządzany zgodnie z instrukcją wypełniania i składania DPAE oraz informacjami zawartymi w formularzu.

51. Zrealizowałam w zeszłym roku przedsięwzięcie, które mogłoby być dofinansowane w programie Czyste Powietrze, ale nie wykonałam audytu energetycznego – czy mogę ubiegać się o dotację?

Podstawą uzyskania dofinansowania jest wykonanie audytu energetycznego oraz Dokumentu podsumowującego audyt energetyczny (DPAE) według obowiązującego wzoru w programie. Audyt potwierdza standard energetyczny budynku przed i po realizacji przedsięwzięcia.

Audyt wskazuje także optymalny zakres prac do wykonania, w przeciwieństwie do świadectwa charakterystyki energetycznej, które przedstawia jedynie aktualny stan budynku.

Wszystkie prace muszą być zgodne z audytem energetycznym. Prace wykonane wcześniej mogą zostać uznane za koszty kwalifikowane tylko wtedy, gdy audyt potwierdzi ich zasadność i będą one wymienione w audycie oraz DPAE.

52. Czy obowiązkowe jest korzystanie z wzoru umowy z audytorem? Czy ta umowa musi być załączona do wniosku o dofinansowanie (WOD)?

Wzór umowy z wykonawcą audytu energetycznego jest proponowany i rekomendowany, ale nie jest obowiązkowy.

Jego celem jest uregulowanie współpracy oraz zabezpieczenie interesów wnioskodawcy.

Do wniosku o dofinansowanie (WOD) należy dołączać jedynie umowy z wykonawcami dotyczące dotacji z prefinansowaniem. Umowa na wykonanie audytu energetycznego nie musi być załączana, jeśli audyt jest wykonywany bez prefinansowania.

53. Czyste Powietrze dla powodzian

Czyste Powietrze dla powodzian to specjalna odsłona programu „Czyste Powietrze” uruchomiona 12 grudnia 2024 r., przeznaczona dla właścicieli domów uszkodzonych w wyniku powodzi we wrześniu 2024 r. w województwach dolnośląskim, lubuskim, opolskim i śląskim. Oferuje uproszczone zasady i szybką ścieżkę wypłat dotacji na wymianę źródła ciepła, termomodernizację i montaż fotowoltaiki. Budżet programu to 300 mln zł, a dofinansowanie może wynieść nawet do 136,2 tys. zł – w zależności od poziomu dochodów. Wnioski przyjmują wojewódzkie fundusze środowiska, a wypłaty realizowane są maksymalnie w 14 dni. Program można łączyć z innymi formami pomocy, a inwestycje mogą być realizowane etapami.

Jeśli chcesz dokładnie zapoznać się z zasadami wsparcia w ramach programu „Czyste Powietrze dla Powodzian” – w tym listą wymaganych dokumentów i sposobem składania wniosku – odwiedź oficjalną stronę:
👉 Czyste Powietrze dla Powodzian – pytania i odpowiedzi