Do kiedy musisz wymienić piec na wsi? Sprawdź terminy w swojej gminie!

Masz stary piec węglowy? Sprawdź, do kiedy musisz wymienić kocioł na ekologiczne źródło ciepła i jak otrzymać dofinansowanie. Dowiedz się, jakie kary grożą za brak wymiany i poznaj terminy dla swojego województwa.

Czym są i kogo dotyczą uchwały antysmogowe?

Uchwały antysmogowe to przepisy przyjęte na podstawie poprawki do art. 96 ustawy Prawo Ochrony Środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 roku. Każdy sejmik województwa w formie uchwały może wprowadzić ograniczenia lub zakazy stosowania w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw. Uchwały określają wymagania dotyczące kotłów na paliwo stałe oraz wyznaczają rodzaje i jakość dopuszczonych paliw.

Kogo dotyczą uchwały antysmogowe?

Uchwały antysmogowe dotyczą użytkowników urządzeń o mocy do 1 MW, w których następuje spalanie paliw stałych, czyli właścicieli kotłów, pieców i kominków na paliwo stałe.

Jaki jest cel wprowadzenia uchwał antysmogowych?

Celem uchwał jest przeciwdziałanie paleniu w piecach paliwem złej jakości oraz używaniu kotłów o niskiej sprawności. Dzięki tym przepisom poprawia się jakość powietrza oraz zdrowie mieszkańców.

Czym można zastąpić stare piece?

Tzw. „kopciucha” można zastąpić:

• Ogrzewaniem gazowym

• Ogrzewaniem elektrycznym

• Ogrzewaniem z miejskiej sieci ciepłowniczej

• Pompą ciepła

• Kotłem na lekki olej opałowy

• Kotłem na węgiel lub drewno spełniającym wymogi ekoprojektu

Co zawierają uchwały antysmogowe?

Uchwały mogą zawierać:

• Granice obszaru, na którym wprowadzane są ograniczenia.

• Rodzaje podmiotów lub instalacji objętych ograniczeniami.

• Wymogi dotyczące jakości dopuszczonych paliw.

• Parametry techniczne i emisji urządzeń spalających paliwa.

• Okres obowiązywania ograniczeń lub zakazów.

• Obowiązki podmiotów objętych uchwałą w zakresie kontroli jej realizacji.

Jakie kary grożą za nieprzestrzeganie uchwały antysmogowej?

Nieprzestrzeganie przepisów dotyczących jakości paliw i kotłów może skutkować konsekwencjami finansowymi:

📌 Mandat – od 20 do 500 zł (kontrola straży miejskiej)
⚖️ Kara grzywny – do 5 000 zł (w przypadku sprawy w sądzie)

🔍 Pamiętaj, że władze lokalne mogą prowadzić kontrole w domach i firmach, sprawdzając rodzaj ogrzewania oraz jakość stosowanego paliwa.

Jak rozpoznać klasę kotła? 🔍

✅ Sprawdź tabliczkę znamionową – informacja o klasie powinna znajdować się na kotle.
✅ Zajrzyj do instrukcji obsługi – klasa kotła powinna być tam podana.

❌ Brak tabliczki znamionowej?
Jeśli kocioł nie ma tabliczki ani dokumentacji, oznacza to, że nie spełnia norm żadnej klasy – jest to pozaklasowy „kopciuch”, który nie spełnia wymagań uchwał antysmogowych.

Klasy kotłów według normy PN-EN 303-5

📌 2002 rok – wprowadzenie normy z klasami 1–3 (początkowo nieobowiązkowa).
📌 2012 rok – aktualizacja normy:
✔️ Usunięcie klas 1 i 2 (uznane za „kopciuchy”).
✔️ Dodanie klas 4 i 5 – kotły o wyższej efektywności i niższej emisji zanieczyszczeń.

⚠️ Uwaga! Kotły z „certyfikatami ekologicznymi” nie spełniają wymagań normy PN-EN 303-5:2012 i są traktowane jako pozaklasowe w kontekście uchwał antysmogowych.

📜 Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z 5 września 2017 r.

💡 Krok w stronę eliminacji nieefektywnych kotłów

🗓 Kluczowe etapy zmian:

📅 1 lipca 2018 r. – zakaz sprzedaży kotłów poniżej 5. klasy.
📅 2020 r. – na rynku pozostają tylko kotły spełniające wymagania ekoprojektu.
📅 Okres przejściowy: Kotły wyprodukowane przed 1 października 2017 r. można było sprzedawać do czerwca 2018 r..

🔒 Zaostrzenie przepisów – zmiany od 23 listopada 2019 r.

❌ Zakaz importu i sprzedaży kotłów niespełniających norm z krajów UE, Turcji i EFTA.
🚫 Zamknięcie luki prawnej, którą producenci wykorzystywali do omijania krajowych regulacji.

🏡 Dofinansowania na wymianę „kopciucha”

💰 Możesz otrzymać wsparcie na wymianę starego kotła w ramach ogólnopolskich i lokalnych programów dotacyjnych.

🔹 Programy dla właścicieli domów jednorodzinnych:

✅ „Czyste Powietrze”
🔹 Możliwość łączenia z lokalnymi dotacjami.
🔹 Finansowanie nawet do 100% kosztów wymiany źródła ciepła.

✅ „Mój Prąd 6.0”
🔹 Program wspierający instalację fotowoltaiki oraz urządzeń grzewczych w domach jednorodzinnych.

🏢 Programy dla budynków wielorodzinnych:

✅ „Ciepłe Mieszkanie”
🔹 Dotacje na wymianę źródeł ciepła i poprawę efektywności energetycznej w budynkach wielorodzinnych.

💳 Kredyty i prefinansowanie

🏦 Możliwość skorzystania z prefinansowania lub kredytowania na korzystnych warunkach dla osób o niższych dochodach.

🔥 Dlaczego Polska pozbywa się kotłów bezklasowych?

🌍 Mniej smogu, czystsze powietrze

W Polsce nadal działa około 4 mln starych kotłów na węgiel, które emitują duże ilości pyłów PM10, PM2.5 i benzo(a)pirenu – głównych składników smogu.

🚀 Nowoczesne piece – mniej emisyjne, a bardziej wydajne

✅ Kotły 5. klasy i ekoprojektu emitują znacznie mniej zanieczyszczeń.
✅ Nawet najlepszy kocioł wymaga wysokiej jakości paliwa – mokry i zasiarczony węgiel pogarsza jego wydajność i zwiększa emisję szkodliwych substancji.
✅ Zakaz sprzedaży „kopciuchów” sprawia, że na rynku pozostają tylko ekologiczne rozwiązania.

🔋 Alternatywne źródła ciepła = oszczędność i ekologia

💡 Pompy ciepła – zero emisji, komfort i oszczędność.
☀️ Odnawialne źródła energii – kocioł zgazowujący drewno lub kocioł na pellet.
🏠 Termomodernizacja – docieplenie budynku zmniejsza zapotrzebowanie na ciepło.

📉 Jak ograniczyć emisję CO₂?

✅ Oszczędzanie energii – mniejsze zużycie to niższa emisja.
✅ Docieplenie budynku i wymiana okien – lepsza izolacja to mniejsze straty ciepła.
✅ Ekologiczny transport – wybieraj komunikację zbiorową, rower lub samochody współdzielone.

🏠 Do kiedy należy wymienić piec 3 i 4 klasy w różnych województwach?

📌 Jeśli posiadasz kocioł na drewno lub węgiel 3 lub 4 klasy to należy go wymienić do 1 stycznia 2028 roku. W większości województw obowiązują uchwały antysmogowe, które określają terminy wymiany starych kotłów. Sprawdź, kiedy wprowadzono przepisy w Twoim regionie:

✅ Najwcześniejsze uchwały:

• Małopolskie – 23 stycznia 2017

• Śląskie – 7 kwietnia 2017

• Dolnośląskie – 30 listopada 2017

✅ Kolejne województwa:

• Mazowieckie, Łódzkie – 24 października 2017

• Wielkopolskie – 18 grudnia 2017

• Opolskie – 26 września 2017

• Podkarpackie – 23 kwietnia 2018

• Lubuskie – 18 czerwca 2018

• Zachodniopomorskie – 26 września 2018

• Kujawsko-Pomorskie – 24 czerwca 2019

• Świętokrzyskie – 29 czerwca 2020

• Pomorskie – 28 września 2020

• Lubelskie – 19 lutego 2021

❌ Brak uchwały antysmogowej:

• Warmińsko-Mazurskie

• Podlaskie

📌 Uwaga! Każda uchwała wojewódzka może zostać zaostrzona przez gminę, np. poprzez wcześniejsze terminy wymiany kotłów lub dodatkowe ograniczenia.

📌 Dodatkowe przepisy obowiązują w:

• Krakowie

• Wrocławiu

• Poznaniu

• Kaliszu

• Zielonej Górze

• Gorzowie Wielkopolskim

• Sopocie

🔥 Wymiana kopciuchów – Ile jeszcze do zrobienia?

📊 Stan na 26 kwietnia 2023 r. (dane CEEB)

✅ Liczba złożonych deklaracji: 9 372 610
✅ Łączna liczba źródeł ciepła: 13 891 700

🏠 Jakie źródła ciepła dominują w Polsce?

🔹 Gazowe (kocioł, bojler, podgrzewacz, kominek) – 3 304 634 (23,79%)
🔹 Kotły na paliwo stałe (SUMARYCZNIE – ręczne i automatyczne podawanie paliwa) – 4 611 087 (33,19%)
    👉 Kotły z podajnikiem – 1 464 793 (10,54%)
    👉 Kotły zasypowe (ręczne podawanie paliwa) – 3 146 294 (22,65%)
🔹 Kotły olejowe – 137 249 (0,99%)
🔹 Pompy ciepła – 318 195 (2,29%)
🔹 Ogrzewanie miejskie i ciepło systemowe – 430 495 (3,10%)
🔹 Ogrzewanie elektryczne (bojler, piec elektryczny) – 1 638 269 (11,79%)
🔹 Piec kaflowy na paliwo stałe – 678 273 (4,88%)
🔹 Kominki, kozy, ogrzewacze na paliwo stałe – 1 550 807 (11,16%)
🔹 Trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa – 809 028 (5,82%)
🔹 Kolektory słoneczne – 413 663 (2,98%)

⛽ Rodzaje paliwa używane w kotłach na paliwo stałe

🔸 Węgiel i paliwa węglopochodne – 3 809 719 (55,6%)
🔸 Drewno kawałkowe – 2 559 686 (37,4%)
🔸 Pellet drzewny – 421 110 (6,1%)
🔸 Inna biomasa – 58 070 (0,8%)

🏭 Jakie są klasy kotłów na paliwo stałe?

❌ Kotły poniżej klasy 3 lub bez informacji o klasie – 2 292 350 (51,4%)
🔸 Klasa 3 – 889 319 (19,9%)
🔸 Klasa 4 – 460 771 (10,3%)
✅ Klasa 5 – 736 187 (16,5%)
✅ Ekoprojekt – 84 605 (1,9%)

📌 Co to oznacza?
Ponad 2,2 mln kotłów to tzw. kopciuchy poniżej klasy 3, które powinny zostać wymienione na nowoczesne źródła ciepła.

🔥 Wymiana pieca – do kiedy musisz wymienić stary kocioł?

⏳ Nie zwlekaj – terminy wymiany kopciuchów są coraz bliżej!

Gdy miną daty określone w uchwałach antysmogowych, nie będzie już można używać kominków ani innych ogrzewaczy pomieszczeń, które nie spełniają norm ekologicznych.

👉 Co to oznacza dla Ciebie?
Jeśli Twój piec nie spełnia wymaganych norm, musisz go wymienić na nowoczesne, ekologiczne źródło ciepła.

📌 O czym warto pamiętać?
✅ Wymiana pieca to nie tylko zakup nowego urządzenia – to także wybór odpowiedniego źródła ciepła i skorzystanie z dostępnych programów dofinansowania.
✅ Im szybciej się tym zajmiesz, tym więcej możesz zaoszczędzić dzięki dotacjom i lepszej efektywności nowoczesnych systemów grzewczych.

💡 Potrzebujesz pomocy w wyborze ogrzewania?
👉 Skonsultuj swoją decyzję z naszymi ekspertami!
Pomożemy Ci:
✔ Znaleźć najlepszy program dotacji
✔ Wybrać optymalny system ogrzewania
✔ Dobrać odpowiedni model kotła

📞 Skontaktuj się z nami już dziś!